SIRADIŞI KADIN HANDAN USLU

Google'da Güven ve Güvenlik Departmanı'ndan 3 yıl Stratejist olarak çalıştıktan sonra Şiddete Uğrayan Kadınlar İçin Kadın Hakları Dijital Veri Platformu ve Gözlemevi’nin kuran, Kadın, data, teknoloji ve sanatla ilgilenen ve aynı zamanda ressam olan Handan uslu ile kadınlara dair sıra dışı bir röportaj gercekleştirdik..

1.Merhabalar Handan hanım.. Sıradışı dergisi olarak bu sayımızda sizi konuk ettiğimiz için çok mutluyuz. Bize Eğitim ve kariyer hayatınızdan bahsedebilir misiniz?

Kariyerim doğrusal bir çizgi halinde ilerlemedi, birçok dönüş yaptım. Üniversite tercihlerimi yaptığımda henüz 16 yaşındaydım ve makine mühendisliğini seçtim, sosyal alanlarda dersler aldıkça aslında bu konulara daha ilgili olduğumu fark ettim. Ekonomi ile çift anadal yaptım, bir yandan da iletişim alanında dersler aldım. 23 yaşında Amerika’ya taşındım ve Georgetown Üniversitesi’nde İletişim, Kültür ve Teknoloji bölümünde masterımı tamamladım. Kariyerim boyunca birçok firmada çalıştım ama teknoloji ve sivil toplum alanları en çok ilgimi çeken alanlar oldu. 25 yaşındayken de Google’dan iş teklifi alarak İrlanda’ya taşındım, ve 2 yıl önce Türkiye’ye geri döndüm.

Bize kadın hakları dijital veri platformundan bahsedebilir misiniz? Kadın hakları platformuna kimler katılabilir? (Google üzerinden erişilen bir platform)Ayrıca böyle bir platform kurma fikri nasıl gelişti?

Konu şiddet gören kadınlara destek olduğunda, unutulmaması gereken bir detay var: Şiddet gören kadınlar, şiddet gördüklerinin farkında değil. Örneğin kocası tarafından sürekli aşağılanan bir kadın, psikolojik şiddet gördüğünü çoğunlukla fark etmiyor. Ya da maaşı kocası tarafından alıkonulan bir kadın, ekonomik şiddet gördüğünün farkında değil. Kadın hakları savunucuları olarak hedeflerimizi ve stratejilerimizi belirlerken, bu konu üzerine odaklanmamız gerektiğini düşünüyorum: Şiddet gördüğünü fark etmeyen bir kadına nasıl ulaşırız? Yapabilecekleri ile ilgili nasıl bilgilendiririz? Bu soruların cevabını ararken kadinhaklari.org u kurduk. Kadınların internette şiddetle ilgili birçok arama yaptığını fark ettik, ve bu aramaların bazılarında kadınlar şiddet gördüğünün farkında bile değildi. Forumlarda “kocam bana aşık, bu yüzden evden çıkmama izin vermiyor.” gibi aramalar yapıyorlardı. İnternet alanında uzmanlığımızı, kadın hakları ile birleştirdik. Öncelikle hukuki tasarım gerçekleştirdik, yani hukuki bilgiyi sindirilebilir ve tüketilebilir hale getirdik. Daha sonra bu bilginin arama motorlarında, şiddet gördüğünü beyan eden kadınların karşısına çıkmasını sağladık. Artık “kocam beni dövüyor” gibi aramalarda bulunan kadınların karşısına, kadinhaklari.org çıkıyor ve haklarıyla ilgili bilgi alabiliyorlar. Her yıl binden fazla kadın, şiddet gördükten sonra Google’da arama yapıyor ve bize ulaşıyor.

Kadın hakları bilgi platformunu kurduğunuzda tepkiler nasıl oldu? Destekleyenler ya da eleştirenler oldu mu? Ne tür zorluklarda karşılaştınız?

Kadinhaklari.org,Türkiye’nin ilk hukuki tasarım projesi, şiddet gördüğünün farkında olmayan kadınları hedefleyen ilk proje, ve yılda 1000’den fazla kadının bilgi aldığı bir platform. Ancak ticari bir modeli yok, bize kalsa olmasına da ihtiyaç yok. Sosyal faydanın arkasında gelir modeli olmak zorunda değildir, buna rağmen etkili ve stratejik olabilir. Ancak Türkiye’deki sosyal girişim dünyası, sadece ticari geliri olan sosyal projeleri aramakta. Örneğin, biz sadece 100 kişiye ulaşsaydık, ama bir gelir elde etseydik, bazı kurumlar bizi daha değerli bulabilirdi. Bizim amacımız hiçbir zaman piyasalaşmak, marka yaratmak olmadı. Şiddet gören kadınlara ulaşmak oldu, ve bunu Türkiye’de en fazla sayıda şiddet mağduruna ulaşarak başarıyoruz.

Sizce kadına şiddetin temelinde ne var?

Kadına şiddet, çok katmanlı ve kompleks bir problem. Temelinde, toplumsal cinsiyet rolleri var tabi. Kadınlara ahlaki dayatmalarda bulunmak, cinselliklerinden dolayı yargılamak, erkeklerden beklenmeyen davranışları onlardan beklemek, cinsel yönelimlerine karışmak, şiddete izin verir. Kadınları kısıtladığınız her an, şiddetin önü açılır. Kadına şiddete hayır söyleminde bulunan çoğu kişi, toplumsal cinsiyeti tanımayarak aslında şiddet yaratır.

Kadınlara tavsiyeleriniz nelerdir?

Kadınlar olarak, içgüdülerimizi yeterince dinlemiyoruz. Aslında kadınlara hangi durumda ne yapmaları gerektiğini söyleyen, yanlış kişiler karşısında koruyan, yol gösteren bir bilge ses vardır, ve bu ses içimizden gelir. Yeteneklerimizi, başarılarımızı, sesimizi onurlandırmalıyız, boyun eğmemeliyiz ve taviz vermemeliyiz. Bizi yetersiz, eksik, beceriksiz gören, ya da fazla heyecanlı, fazla atılgan, fazla dişli bulan herkesten uzak durmalıyız. Karakterimizden, olduğumuz kişiden vazgeçersek, ruhumuz eskimeye başlar.

Güçlü kadın olmanın eksileri ve artıları nelerdir?

“Güçlü kadın” da bazen bir dayatmaya dönüşebiliyor kadınlar için. Bence güçlü - güçsüz kadın ayrımı yok, hiçbir insan her zaman güçlü hissedemez, ve kadınlar da zaman zaman kendilerini zayıf hissedebilir. Bu duyguya da izin vermek, bilgeleşirken daha bütüncül, yere sağlam basan bir samimiyet geliştirilmesi gerektiğini düşünüyorum.

Feminizm hakkındaki düşünceleriniz nelerdir?

Feminizmi kötülemek, toksik ve çirkin bir moda. Kadınlar nasıl yaftalanıyorsa, feminizm de bu yaftalanmadan payını alıyor. Aklı sosyolojiye, toplum bilimine ermeyen kişiler, bir anda sosyal bilimci kesiliyor ve kendilerinden çok emin bir şekilde feministleri suçluyor. Toplumumuzda bol bol görülen politik boşboğazlık, insan hakları mücadelesi veren bizler için bazen yorucu bir hale gelebiliyor tabi. Diğer ideolojilere tanınan rahatlığı ve esnekliği düşünün - dinler, kapitalizm! Üzerlerinde otoritenin baskısı varken eleştiri yapma cesareti bulamayan kişiler, feminizmi kötülemekte bir sakınca görmüyor. Kadınların hak araması çoğu kişi için rahatsızlık verici. Bazıları da tabi ki rahatsızlık duyacak, çünkü ellerinden bazı imtiyazları alınacak. Feminizm hakkında sayfalarca konuşabilirim, her bir argümanı teker teker cevaplayabilirim, ancak vurgulamak istediğim konu şu: Feminizm başkaları için değil, kendimiz içindir öncelikle. Gelip geçici bir akım değildir, ve özgürlüğü, eşitliği tadan her bireyi peşinde bir ömür sürükler. Türkiye’de de feminizm gittikçe büyüyor, ve büyümeye devam edecek.

Dergimizi nasıl buldunuz?

Derginizi oldukça başarılı ve yenilikçi buldum! İnsanları kültür, tarih, ve farklı konularla ilgili bilgilendiren, ve editöryel olarak heyecan yaratma hedefiyle yola koyulmuş kişiler olarak çalışmalarınız çok değerli.